Λεπτομέρειες
Η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής είναι η τελική πράξη του γιατρού για τη θεραπεία ή την πρόληψη των διαφόρων νοσημάτων, αλλά και για την ανακούφιση από διάφορα συμπτώματα.
Όμως η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να κρύβει και κάποιους κινδύνους, ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους, όχι μόνο της γήρανσης των διαφόρων ιστών, αλλά και εξαιτίας του μεγάλου αριθμού των φαρμάκων που λαμβάνουν.
Πολυφαρμακία είναι η ταυτόχρονη χρήση πολλών φαρμάκων στη θεραπεία μιας νόσου, υπό την έννοια της αδιάκριτης μη επιστημονικής ή υπερβολικής συνταγογράφησης. Αναφέρομαι για τον ασθενή που λαμβάνει περισσότερα από όσα πραγματικά χρειάζονται. Χαρακτηριστικό δείγμα κινδύνων της πολυφαρμακίας αποτελεί ο μεγάλος αριθμός συνανθρώπων μας που προσέρχονται στα τμήματα επειγόντων περιστατικών των νοσοκομείων με οξέα προβλήματα που ανακύπτουν από την φαρμακευτική αγωγή (αλλεργίες, οξεία νεφρική ανεπάρκεια, διαταραχές ηλεκτρολυτών, γαστρορραγία κλπ). Ένας ηλικιωμένος κατά μέσο όρο παίρνει 4 έως 5 φάρμακα ημερησίως με συνταγή γιατρού και 1 έως 2 μόνος του. Σύμφωνα με τον εθνικό οργανισμό φαρμάκων η χώρα μας κατέχει την πρωτιά στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ό,τι αφορά την ανεξέλεγκτη και αλόγιστη χρήση των φαρμάκων. Αντιβιοτικά, πολυβιταμινούχα, φάρμακα για γαστροπροστάσια-μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη -φάρμακα, που χορηγούνται για νοσήματα φθοράς κατέχουν τη πρώτη θέση.
Η πολυφαρμακία αποτελεί ένα μεγάλο κίνδυνο κυρίως για άτομα άνω των 65 ετών και δικαίως θεωρείται η επιδημία του αιώνα. Λαμβάνουν πολύ περισσότερα φάρμακα από όσα αντέχει ο οργανισμός τους με αποτέλεσμα επιβάρυνση διαφόρων οργάνων όπως ήπατος, νεφρών, κεντρικού νευρικού συστήματος, πεπτικού. Οι συνδυασμοί ορισμένων φαρμάκων είναι επικίνδυνοι και μπορεί να αποβούν θανατηφόροι.
Πολλά φάρμακα όταν χορηγούνται σε συνδυασμό με άλλα, λόγω αλληλεπίδρασης των δραστικών ουσιών γίνονται εξαιρετικά επικίνδυνα. Σε άτομα τρίτης ηλικίας που συχνά παίρνουν συνδυασμούς φαρμάκων επειδή υποφέρουν περισσότερες της μίας πάθησης, η αλληλεπίδραση των δραστικών ουσιών υπάρχει κίνδυνος απορρύθμισης μιας νόσου ή αύξηση της τοξικής επίδρασης στα ζωτικά όργανα του οργανισμού, με αποτέλεσμα την εμφάνιση παρενεργειών οι οποίες είναι πολύ βαρύτερες του νοσήματος. Οι πολλές ιατρικές επισκέψεις των ασθενών σε γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων που γίνονται ως επί πλείστον με πρωτοβουλία των ασθενών αποτελούν καθοριστικό παράγοντα για την αυξημένη συνταγογράφηση μεγάλου αριθμού και μεγάλης ποικιλίας φαρμάκων.
Στην προκειμένη περίπτωση είναι εμφανής η έλλειψη του οικογενειακού ιατρού που σε άλλες χώρες παίζει τον ρόλο του συντονιστού. Επιπλέον κάποιες φορές ο ειδικός γιατρός δεν λαμβάνει γνώση όλων των φαρμάκων που παίρνει ο ασθενής για άλλα παραβλήματα υγείας κι έτσι γίνεται ένας φαύλος κύκλος. Παρατηρούμε ασθενής να λαμβάνει δύο διαφορετικά σκευάσματα, αλλά με την ίδια δραστική ουσία. Το αποτέλεσμα την εμφάνιση τοξικών αντιδράσεων στον οργανισμό. Σε άλλες περιπτώσεις να λαμβάνονται χωρίς λόγο φάρμακα για πολλά χρόνια επειδή κάποτε κάποιος γιατρός τα χορήγησε. Η ευθύνη της ενημέρωσης για την πολυφαρμακία βαραίνει κυρίως τους γιατρούς, τους φαρμακοποιούς αλλά και την ίδια την πολιτεία. Η άγνοια που επικρατεί στο κόσμο σε ό,τι αφορά τους κινδύνους που εγκυμονεί η αλόγιστη χρήση των φαρμάκων πρέπει να εκλείψει. Σ’ αυτό μπορούν να συμβάλουν κυρίως οι γιατροί. Η θέσπιση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης μπορεί να βοηθήσει τα μέγιστα.
Για την ασφαλή χρήση των φαρμάκων ο ασθενής πρέπει να γνωρίζει:
– Την εμπορική ονομασία όλων των φαρμάκων που λαμβάνουν.
– Να είναι γνώστης των ανεπιθύμητων ενεργειών.
– Να έχει ένα γιατρό που να γνωρίζει λεπτομερώς όλα τα φάρμακα που παίρνει.
– Όταν επισκέπτονται άλλο γιατρό να έχουν μία λίστα όλων των φαρμάκων.
– Να ζητούν από το γιατρό πόσο καιρό θα παίρνει τα φάρμακα και ποιές είναι οι παρενέργειες.
– Να μη λαμβάνουν φάρμακα από μόνοι τους πριν ρωτήσουν το γιατρό τους.
